Op maandag 25 april zijn in totaal in 21 gevangenissen in België de cipiers in staking gegaan. De gevangenen moeten in hun cel blijven. Al hun activiteiten, zoals de wandeling, een douche, bezoek, rechtsbijstand, … zijn geannuleerd. De politie heeft de controle overgenomen van de gevangenissen om de veiligheid te garanderen.
Na een week met stakende cipiers en met de omstandigheden in de gevangenis die snel achteruitgaan, zijn in meerdere gevangenissen opstanden uitgebroken of incidenten gemeld. In sommige gevangenissen is de situatie onhoudbaar. Gevangenen krijgen amper eenmaal per dag een maaltijd, gevangenen mogen hun cel niet uit, de hygiënische toestand gaat er ernstig op achteruit, infecties en ziektes verspreiden zich.
Een kleine chronologie van incidenten in de gevangenissen…
3 Mei : In de gevangenis van Doornik stijgt de spanning en beginnen gevangenen cellen te vernielen.
3 Mei : Gevangenen in Hoei (Huy) steken ‘s nachts matrassen in brand en vernielen enkele cellen. De federale politie komt tussenbeide om de orde te herstellen.
4 Mei : Gevangenen in Hoei (Huy) stichten brand in heel de gevangenis, breken de deuren van hun cellen, vernielen delen van de gevangenis en zetten een hele vleugel onder water. De federale politie valt ‘s nachts binnen.
4 Mei : Gevangenen in Nijvel vernielen cellen en gooien brandende objecten uit hun cellen. Meer dan 40 gevangenen gaan in hongerstaking.
4 Mei : Gevangenen in Aarlen stichten ‘s nachts brand. De brandweer, beschermd door de federale politie, moet twee maal uitrukken deze nacht.
5 Mei : Gevangenen in Jamioulx beginnen te rellen. Ze vernielen cellen, vallen cipiers aan die nog aan het werk zijn en stichten brand. Tientallen mensen verzamelen zich ondertussen aan de gevangenis in solidariteit.
7 Mei : In de gevangenis van Merksplas breken grote rellen uit. Tweehonderd gevangenen weigeren terug te keren naar hun cel na de wandeling. Ze vernielen alles wat ze kunnen, sommige cipiers worden opgesloten door de gevangenen. Muren worden vernield, omheiningen neergehaald, infrastructuur afgebroken, … , zo’n 150 cellen worden compleet vernield. Er wordt brand gesticht op verschillende plaatsen in de gevangenis. Een gevangene slaagt er in om te ontsnappen in de chaos, maar wordt later opnieuw gearresteerd in de omgeving van de gevangenis. Politie valt met groot machtsvertoon binnen, maar gevangenen vechten urenlang terug. Pas vroeg ‘s ochtends, rond zes uur, slaagt de politie er in om de opstand de kop in te drukken. Meer dan honderd gevangenen worden overgebracht naar andere gevangenissen. Getuigenissen spreken van de grootste opstand in een Belgische gevangenis.
8 Mei : Gevangenen die overgebracht zijn van Merksplas naar Antwerpen, beginnen ‘s nachts amok te maken in de gevangenis van Antwerpen.
8 Mei : Gevangenen in Lantin breken hun cellen open en beginnen verschillende vleugels te vernielen. Op verschillende plaatsen wordt brand gesticht. Dit gebeurt opnieuw de dag erna.
8 Mei : Gevangenen in Andenne breken uit hun cellen, vernielen wat ze kunnen en stichten brand, terwijl ze “VRIJHEID” roepen. Dit gebeurt opnieuw de dag en de nacht erna.
8 Mei : In de gevangenis van Itter wordt de gevangenen uitzonderlijk een wandeling toegestaan. De gevangenen weigeren terug naar hun cellen te keren en vechten met cipiers. In de vleugels van de gevangenis worden vernielingen aangebracht door rellende gevangenen.
9 Mei : In de nieuw gebouwde gevangenis in Leuze wordt de gevangenen uitzonderlijk een wandeling toegestaan. De gevangenen weigeren terug te keren naar hun cellen en blijven de hele nacht buiten. De politie komt ‘s ochtends tussenbeide om ze terug naar hun cellen te brengen.
9 Mei : De overheid beslist om het leger in te zetten in de gevangenissen. Soldaten, gewapend met pepperspray en wapenstok, worden ingezet in de gevangenissen in Brussel (Forst en Saint-Gilles) en in de gevangenis in Lantin. De cipiers beslissen hun staking verder te zetten.