Zoals velen waarschijnlijk al weten, wordt er in politiek Den Haag momenteel gewerkt aan een wet die kraken onder alle omstandigheden onmogelijk moet maken. In dit artikel kort een uitleg wat de nieuwe wetgevingin houd, waneer deze van kracht zou kunnen worden, wat de gevolgen voor krakers kunnen zijn en wat er aan gedaan wordt of aan kan worden gedaan.
Wat houd de wet in?
Het is de bedoeling dat de nieuwe wet kraken onder alle omstandigheden onmogelijk maakt. Vanaf het moment dat de wet in werking treed is het strafbaar om je in en gekraakt pand te bevinden. Het maakt niet uit of het pand al gekraakt was voor de nieuwe wet in werking ging. Ook maakt het niet uit of de eigenaar de politie gevraagd heeft het pand te ontruimen, het maakt zelfs niet uit of de eigenaar wel wil dat het pand ontruimd wordt. De politie mag bij een redelijk vermoeden van kraken het pand binnentreden, aanwezige personen (sommeren zich te) verwijderen of arresteren en spullen verwijderen. Zelfs kan de politie buiten heterdaad, dus bij een redelijk vermoeden dat iemand in gekraakt pand is geweest, arresteren.
Welke procedure moet worden doorlopen?
Een nieuwe wet moet een hele procedure door voor deze in werking treed. Eerst moet een meerderheid van de Tweede Kamer er mee instemmen. Vervolgens moet er ook in de Eerste Kamer een meerderheid voor stemmen. Daarna moet de regering er mee instemmen. Er volgt een zoogenaamd Koninklijk Besluit, waar de verantwoordelijke ministers en de koningin hun handtekening onder zetten.Dit besluit wordt gepubliceerd in het State Blad. Normaal gesproken treed een wet in werking aan het begin van de tweede maand na de maand van publicatie. Er kan echter ook een eerder of later moment van inwerking treden worden bepaald in het Koninklijk Besluit.
Waar zitten we nu in de procedure?
Op 15 oktober is het wetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer en doorgestuurd
naar de Eerste Kamer. De verantwoordelijk Ministers hebben in het debat al aangegeven dat de regering zich niet zal verzetten tegen het wetsvoorstel. De betrokken Eerste Kamer commissies (van Justitie en VROM/WWI) hebben hun eerste onderzoek gestart op 1 december. Van hieruit zijn een aantal kritische vragen teruggegaan naar de initiatiefnemers.
Waneer zou die wet dan van kracht worden?
In eerste instantie werd in het wetsvoorstel gesproken over in werking treden per 1 januari. Deze datum is in de huidige tekst vervangen met; “*Eenbij Koninklijk Besluit te bepalen datum.*” Gezien de haast waarmee men in ieder geval in de Tweede Kamer het wetsvoorstel er doorheen heeft gedouwd, kan één en ander best eens heel snel gaan. In theorie kan nog altijd 1 januari 2010 als datum van inwerkingtreden bij Koninklijk Besluit worden bepaald, maar medio februari lijkt meer voor de hand te liggen.
Wat zijn de gevolgen voor krakers, als deze wet van kracht wordt?
Waarschijnlijk zal deze wet voor veel krakers een zeer ingrijpende verandering betekenen. Vanaf inwerking treden, laten we voor het gemak maar even aannemen 1 januari 2010, ben je een crimineel als je in een kraakpand bent, binnen loopt, of binnen bent geweest. Dus ook je ouders die eens op bezoek komen! Vanaf 1 januari moet je er dus eigenlijk voortdurend rekening mee houden dat de politie zo maar ineens voor de deur kan staan om je te ontruimen. Het is alles behalve zeker of waarschijnlijk dat de politie ook daadwerkelijk op 1 januari om 0:00 uur ‘s nachts alle kraakpanden ontruimd, maar het kàn. Dit is enerzijds inderdaad een zeer ingrijpende verandering voor de manier waarop nu in Nederland gekraakt kan worden, maar anderzijds voor de krakers in alle andere landen ter wereld de normaalste zaak. Het is eerder vreemd dat krakers in dit land de afgelopen 20 jaar eigenlijk niet meer met repressie geconfronteerd zijn geweest.
Wat kan je doen?
Je kunt natuurlijk, zoals de politiek graag wil, zorgen dat je vanaf volgend jaar nooit meer in een kraakpand komt. Dit is natuurlijk niet voor iedereen praktisch en principieel een reële optie.
Een tweede optie is dat je er voor zorgt dat je vanaf volgend jaar aan kunt tonen dat je toestemming hebt van de eigenaar om in je pandje te wonen. Dan moet je dus voor die tijd een soort van contract of overeenkomst aan gaan met de eigenaar van je pand. Omdat je als kraker, met de aanstaande wetgeving eigenlijk niet echt meer een drukmiddel hebt, zal je waarschijnlijk veel moeten prijsgeven voor de eigenaar in stemt met een overeenkomst. Ook dit is natuurlijk niet voor iedereen praktisch en principieel een reële optie.
En anders?
De andere optie is druk. Druk op de politiek, dat ontruimen a sociaal is.
Druk op de politie, dat ontruimen heel erg veel tijd en geld gaat kosten.
Druk via de pers en de publieke opinie enz. enz. Deze optie betekend echter ook dat je je in moet gaan stellen op een geheel ander leven vanaf de invoering van de wet. Definitief crimineel worden doe je pas als de wet is bekrachtigd, je kan tegen die tijd altijd nog besluiten je aan de wet te houden, maar op dit moment lijkt het verstandig niet te veel twijfel door te laten schemeren richting pers en politiek.
Kan er nog iets aan gedaan worden?
Formeel gezien wel, maar reëel gezien zijn de kansen niet erg groot. De Eerste Kamer moet nog stemmen. Het is echter zeer zeldzaam dat wetten in de Eerste Kamer stranden. Desondanks wordt er via lobby alles aan gedaan om ook dit geringe kansje optimaal te benutten. Mocht de Eerste Kamer haar werk doen, dan zijn er ook zeker wel goede argumenten om tegen dit wetsvoorstel te stemmen. Maar er is geen rede om te denken dat de Eerste Kamer, in tegenstelling tot de Tweede Kamer en de Ministers, ineens wel naar argumenten gaat luisteren.