Dit artikel is verschenen in Lilith nr 16,
Lente 1998
Links Hoog Rechts

MIJN OMA JANNIE

Ik hou van mijn oma; ze is zo leuk dat ik haar aan al m'n vriendinnen wil voorstellen. Jannie is 'gewoon' een alledaagse vrouw, maar op zo'n manier dat ze eigenlijk wereldberoemd had moeten worden: ze is zo integer, rustig, humoristisch, energievol, om maar een paar aspecten op te noemen. En omdat ze nooit rijk of machtig of populair is geweest krijg je geen kans om haar op TV te zien. Je moet haar toevallig tegenkomen om haar te ontmoeten. En wat meer werk verrichten om haar te leren kennen. Jullie, de gelukkige lezaaressen van de LILITH kunnen nu een begin maken...

Meute

HIER VOLGT DUS EEN SCHETSJE OVER HET LEVEN VAN JANNIE...

Ze werd in 1916 in Workum (Friesland) geboren. Haar vader (Martin) was een kapitein op de 'grote vaart' en was maar een keer per jaar 2 of 3 dagen thuis. In 1923 heeft moeder Martha haar twee dochters (Geertje was vier jaar jonger dan Jannie) naar Rotterdam verhuisd om dichter bij haar man te zijn.

Jannie vertelde me ooit het verhaal van toen zij op de middelbare school was: dat er een gymnastiekleraar was die altijd de meisjes oefeningen liet doen waarbij hij makkelijk onder hun rokken kon kijken. Dus besloot een groepje van hen samen met wat vriendjes een avond al de ramen van zijn huis pikzwart te verven!! Ze zijn gepakt en werden twee dagen geschorst van school.

Tussen haar 14e en 16e was ze lid van de NBAS - Nederlandse Bond voor Abstinent Studerende, een 'rooie' bond. Ze schreef voor het krantje 'Het Brandende Braambos', over jeugd en vrijheid (maar je mocht niet met elkaar naar bed). Het clubje maakte potten pindakaas die huis aam huis verkocht werden; de opbrengst ging naar het bondshuis in Oldenbroek dat ze zelf in de vakantie met eigen handen bouwden. Iedere zondag amuseerde men zich met volksdansen op een zolder. Als je lid was van deze groep was je een buitenbeentje...

Meute

Van 1929 t/m 1934 zat ze op de HBS - Hogere Burger School in Schiedam. Daar heeft ze steno Nederlands geleerd en heeft ze een jaar als typiste bij een drukker gewerkt. In 1935, toen ze ongeveer 19 was, is ze van huis weggelopen omdat ze het niet eens was met de tijd waarop ze 's avonds thuis moest zijn. Ze is toen in een huis voor ouden van dagen gaan wonen in Hilversum, waar ze als verplegende een jaar heeft gewerkt. Ze verdiende f37 in de maand.

In 1936 is ze met een vriendin naar Eindhoven verhuisd om voor Philips te werken: 'montageleidster' (alleen voor 'meisjes met opleiding'). Het werk hield in: lampjes in elkaar zetten. Ze verdiende f60 in de maand. Ze woonden met haar tweeen in een pension voor f6 per week, plus eten. 's Avonds leerde ze steno engels en duits.

In 1938 is ze naar Bussum verhuisd en als stenotypiste bij een ingenieursburo gaan werken - f80 in de maand. In 1939 is ze met Hans getrouwd. Tijdens de oorlog waren ze weinig samen In 1940 werd Tom geboren en in 1944 Diethilde; daartussen is ze niet ongesteld geweest vertelde ze mij. Vanwege ingewikkelde redenen is ze in 1950 gescheiden van Hans. Maar omdat ze was weggelopen vam hem ('recalcitrant') verloor zij haar rechten over haar kinderen. Ze moest vanaf die tijd weer voor haarzelf gaan zorgen en heeft tot haar 55ste via uitzendbureaus gewerkt. Toen vond ze een baan bij de rechtbank waar ze tot haar pensionering met veel plezier heeft gewerkt.

Meute

Jannie heeft wel liefdesgeluk gevonden in de goeie man Ferrie. Ze kende hem al sinds haar jeugd. Hij was ook al een keer getrouwd geweest en later gescheiden. In 1954 trouwde Jannie en Ferrie. Ze woonde samen met nog een stel in een huisje aan de Coolhaven omdat ze het allemaal zo moeilijk hadden qua geld. Al waren ze arm, het was altijd gezellig in huis.

Ferri was havenarbeider maar had steeds bonje met z'n baas en werd dan weer ontslagen. Dat kon wel want thuis had hij een sterke, stabiele basis in zijn vrouw. Ze zijn nooit rijk geweest maar wel erg gelukkig.

Meute

Jannie leest erg veel, puzzel, luistert naar de radio, kijkt naar de betere praatprogramma's op TV (VPRO enzo) en kan met mij in discussie gaan over van alles en nog wat. Ze is alleen, maar nooit eenzaam; bejaard maar nooit down. Zij laat mij volledig in mijn waarde - en ik vertel haar alles dus ik denk dat ze wel aan sommige dingen mag twijfelen of die waardevol zijn... En zo nu en dan geeft ze mij het advies om even tanden op elkaar te zetten, vol te houden en af te maken, op zo'n manier dat ik er niet opstandig van word. Iets wat mijn vader en moeder niet voor elkaar hebben gekregen.

Haar motto: Niet keurig, ook niet slordig; vrijgevochten! Mijn oma Jannie is een vriendin en een heldin voor mij.

Donna, maart '98

Links Hoog Rechts
Dit artikel is verschenen in Lilith nr 16,
Lente 1998