Blijf met je handen van onze panden!

Half februari ligt er bij de collectieven van Bar en Boos, EuroDusnie (en daarmee ook de Weggeefwinkel die haar voordeur aan de Hooglandsekerkgracht heeft) en de Invalshoek een brief van de gemeente op de deurmat. De plannen voor het herontwikkelen van de panden Koppenhinksteeg 2 tot en met 6 beginnen vaste vorm te krijgen.(...) De ontwikkeling van de panden gebeurt gezamenlijk met woningbouwvereniging Leiden. Ten behoeve van de opstelling van het plan dienen medewerkers van het architectenbureau de panden van binnen te bekijken.

In gewone mensentaal betekent dit voor Bar en Boos, de Invalshoek en EuroDusnie dat de tijd voor hun is aangebroken om de spullen in te pakken en op te rotten naar elders. Het is voor de tientallen in de collectieven betrokken mensen moeilijk te bevatten hoe een gemeente het in haar hoofd haalt om op zo'n onbeschofte manier met haar burgers om te gaan. Alsof de betrokkenen en de duizenden mensen die van de in de panden opgebouwde sociale initiatieven profiteren voor de gemeente niet bestaan. Alsof de mensen die in deze panden werken aan een socialere wereld lastige vliegen zijn die je van je af moet blazen. Alsof hetgeen wat in Koppenhinksteeg 2 tot en met 6 gebeurt geen sociale functie heeft.

1983, zeventien jaar geleden, vestigde zich de linkse boekhandel Manifest in het monumentale winkelpand aan de Hooglandsekerkgracht 4 en dat was het begin van wat is uitgegroeid tot wat vandaag de dag met recht een 'links bolwerk' genoemd mag worden. Na een aantal jaar kwam in een kantoorruimte aan de Koppenhinksteeg de FNV jongerenbeweging die tijdens de naweeën van de crisesjaren talloze acties organiseerde. Toen de Jongerenbeweging eind jaren tachtig door de FNV werd opgedoekt nam in 1991 politiek informatiecentrum de Invalshoek de fakkel over. De organisatie Fabel van de Illegaal, onderdeel van de Invalshoek is inmiddels uitgegroeid tot één van de belangrijkste landelijke organisaties die zich richten op het ondersteunen van onze illegale medemens.

Zeven jaar geleden werd Bar en Boos gekraakt en al die jaren is het een belangrijke, niet commerciële ontmoetingsplek geweest voor eigenzinnige jonge Leidenaren. Je kunt er goedkoop sportlessen nemen en alternatief 'recreëren'. Het is een plek waarvan er geen ander in de stad te vinden is. Het afgelopen jaar zijn er in de steeg nog diverse andere gedeeltes gekraakt waar ook inmiddels allerlei publieke initiatieven plaatsvinden. In de winkelruimte waar tot 2 jaar geleden nog Manifest gehuisvest was kwam de Weggeefwinkel. In Koppenhinksteeg 2c is een biologische voedselcoöperatie en een politiek informatiewinkeltje, genaamd Tegengif gehuisvest. In de ruimte tussen de Weggeefwinkel en Tegengif bevindt zich eetcafe Las Vegas waar iedere woensdag rond de 70 mensen voor vier gulden een warme biologische maaltijd eten. In deze ruimte vinden verder nog een keur aan culturele, sociale en politieke activiteiten plaats.

Wanneer we alle in de drie verschillende collectieven betrokken vrijwilligers bij elkaar optellen tellen we meer dan honderd mensen. Deze mensen en al die anderen die profijt hebben van het bestaan van de collectieven wil de gemeente nu op straat zetten. In Leiden is volgens het Leidse college van Burgemeester en Wethouders namelijk geen plaats voor sociale, culturele en politieke initiatieven die zich bewust aan de controle van de overheid onttrekken. Wanneer je niet netjes door hen gesubsidieerd en gecontroleerd wordt besta je eenvoudig niet, heb je geen waarde en heb je geen rechten. Wanneer je je niet wenst te schikken in de heilige marktwerking en commerciële wetmatigheden en je beroept op sociale argumenten ben je niet interessant voor de dames en heren in pak. Pas als je hun spel meespeelt, je door hen laat controleren en aan de commerciële uitgangspunten conformeert wordt er naar je geluisterd. Vandaar dat Leiden in rap tempo wordt verkwanselt aan kapitaalkrachtige projectontwikkelaars die er hun commerciële dromen mogen verwezenlijken. En nu moeten ook de vrijplaatsen aan de Koppenhinksteeg er aan geloven.

Wat men deze keer heeft bedacht is nog niet duidelijk. De laatste paar gesneuvelde plannen betroffen onder meer luxe appartementen en dure winkelruimtes, alsof daar nog niet genoeg van is te vinden in de Leidse binnenstad. Beste meneren en mevrouwen van de gemeente, de panden zijn al in gebruik en hebben inmiddels al hun functie gekregen. Tientallen jaren hebben jullie de panden laten vervallen om vervolgens jullie eigen falen te vertalen en samen te vatten in de eis dat we mogen oprotten. Jullie hebben niet eens de beleefdheid rekening te houden met al datgeen dat zonder jullie hulp en vaak ondanks jullie tegenwerking, in de panden aan de Koppenhinksteeg is gerealiseerd. Waar komt het idee vandaan dat we gaan meewerken aan ons eigen vertrek.

Dat de panden moeten worden opgeknapt weten wij ook wel maar de afgelopen jaren hebben jullie nooit iets willen doen aan bijvoorbeeld het lekkende dak, de uitvallende centrale verwarming en de verrotte binnenmuren. Dat wilden jullie niet doen omdat er 'krakers' in verbleven. Dat met name de Koppenhinksteeg 2 in een slechte staat is, is jullie eigen schuld. Jullie mogen best de panden opknappen maar dan wel met ons er in.

Laura (op persoonlijke titel geschreven)


Dit verscheen in de februari 2000 agenda van EuroDusnie